افزودن به علاقه‌مندی
افزودن به علاقه‌مندی
افزودن به علاقه‌مندی
افزودن به علاقه‌مندی
افزودن به علاقه‌مندی
افزودن به علاقه‌مندی
افزودن به علاقه‌مندی
افزودن به علاقه‌مندی
افزودن به علاقه‌مندی
افزودن به علاقه‌مندی
آذربایجان غربی
آذربایجان غربی
آذربایجان غربی شمال غربی‌ترین استان جمهوری اسلامی ایران یعنی بین ۳۵ درجه و ۵۸ دقیقه تا ۳۹ درجه و ۴۶ دقیقه عرض شمالی و ۴۴ درجه و ۳ دقیقه تا ۴۷ درجه و ۲۳ دقیقه طول شرقی قرار دارد و دارای آب‌وهوای معتدل، نیمه‌خشک و نیمه مرطوب کوهستانی تحت تأثیر جریانهاى مرطوب اقیانوس اطلس و مدیترانه می‌باشد. این استان بدون احتساب مساحت دریاچه ارومیه، با ۳۷۴۱۱ کیلومترمربع وسعت، بیش از ۳ میلیون نفر را در خود جای‌داده است. این استان با داشتن حدود ۱۰۰۰ کیلومتر راه اصلی و بزرگراه که از شمالی‌ترین نقطه استان (مرز بازرگان) تا جنوبی‌ترین منطقه آن (بوکان) را به هم متصل می‌کند و از امکان ارتباطات زمینی مناسبی برخوردار است.
استان آذربایجان غربی از طرف شمال و شمال شرق با جمهوری آذربایجان و ارمنستان، از غرب با کشورهای ترکیه و عراق، از جنوب با استان کردستان و از شرق با استان آذربایجان شرقی و زنجان همسایه است. لازم به ذکر است؛ این استان تنها استانی است که با ترکیه مرز مشترک دارد.
ترک‌های آذربایجانی و کردها (که اکثر آنها با ترکی آذربایجانی آشنا هستند) از گروه‌های عمده هست که در این استان زندگی می کنند.
کردها در بخش‌های مرتفع غربی و جنوبی استان نشیمن دارند و متقابلاً ترک‌های آذری در دشت‌های پیرامون دریاچه ارومیه و بخشی نیز در دشت‌های شمال و جنوب شرقی استان، سکونت دارند. همچنین اقلیت‌های آشوری و ارمنی نیز در استان ساکن هستند.
تاریخ استان آذربایجان غربی:
از نظر تاریخی، تاریخ باستانی آذربایجان با تاریخ قوم ماد درآمیخته‌است. قوم ماد پس از مهاجرت به ایران آرام آرام قسمت‌های غربی ایران از جمله آذربایجان را تصرف کردند. مقارن این ایام دولتهایی در اطراف آذربایجان وجود داشت که از آن جمله می‌توان به دولت آشور در شمال بین‌النهرین، دولت هیق در آسیای صغیر، دولت اورارتو در نواحی شمال و شمال غرب، اقوام کادوسی در شرق و کاسیان در حوالی کوه‌های زاگرس اشاره کرد. بعد از تأسیس دولت ماد، آذربایجان به ماد کوچک معروف شد و مشتمل بر شهرهای قدیمی همدان، ری، اصفهان و کرمانشاه بود.
گروهی معتقدند که نام آذربایجان گرفته شده از «آذرآبادگان» گرفته شده و به معنی سرزمین آتش است. بزرگترین آتشکده‌های زرتشتی در این منطقه بوده‌است و نمونه آن هنوز در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان بجا مانده‌است.
گروهی دیگر وجه تسمیه آذربایجان را مربوط به وجود سرداری به نام آتورپات یا اتروپاد می‌دانند. اینان معتقدند که که بعد از غلبه اسکندر مقدونی به ایران، سردار آتورپات در آذربایجان ظهور کرد و از اشغال آن توسط یونانیان ممانعت به عمل آورد.
از آن به بعد این سرزمین به نام آتورپاتگان معروف شد. حکومت جانشینان آتورپات در آذربایجان در زمان اشکانیان نیز ادامه یافت و این منطقه توانست کماکان استقلال داخلی خود را در چهارچوب دولت اشکانی حفظ کند. سرانجام اردشیر بابکان بنیان‌گذار سلسله ساسانی بر حکمرانان محلی آذربایجان استیلا یافت و آنرا بصورت یک ایالت غیر موروثی اداره نمود.
شهرستان‌های استان آذربایجان غربی:
استان آذربایجان غربی در سال ۱۳۸۵ دارای ۱۷ شهرستان، ۳۶ بخش، ۳۶ شهر، ۱۰۹ دهستان و ۳۷۲۸ آبادی است و مرکز آن شهر تاریخی ارومیه بوده‌است. ارومیه، اشنویه، بوکان، پیرانشهر، تکاب ، خوی ، چالدران ، چایپاره ، شوط ، پلدشت ، سردشت ، سلماس ، شاهیندژ ، ماکو، مهاباد ،میاندوآب ونقده ۱۷ شهرستان آذربایجان غربی هستند .که فاصله شمالی ترین شهر استان(ماکو) با جنوبی ترین شهر استان( تکاب) بیش از ۶۰۰ کیلومتر است.
مناطق دیدنی استان آذربایجان غربی:
- آرامگاه شمس تبریزی خوی
- آبشار شلماش سردشت
- سنگ‌نگاره ساسانی خان‌تختی
- آرامگاه سرداران مکری در بوکان
- تپه حسنلو
- سه گنبد
- سد بوکان
- تخت سلیمان تکاب
- قره‌کلیسا
- غار سهولان مهاباد
- فقرگاه مهاباد
- سد مهاباد
- تپه قلایچی
- شهر باستانی سه هزار ساله
بناها و اماکن تاریخی استان آذربایجان غربی:
عمارت چهار برج ارومیه: ساختمان بزرگی است که به دستور رضا قلی خان بیگلر‌بیگی(فرزند موسی خان) بنا شده است. سه گنبد: این بنای تاریخی در جنوب شرقی ارومیه قرار دارد ، برخی از مورخین عقیده دارند که این بنا به جای آتشکده‌ای از دوره ساسانی احداث شده است، ولی هیچ گونه سند معتبری مبنی بر صحت ادعای خود ندارند. یخچال دو قوز پله: این بنا از آثار باقیمانده دوره قاجاریه است که تا قبل از گسترش شهر ارومیه اهالی نه تنها از یخ آن استفاده می‌کردند، بلکه جهت انجام مراسم چهار شنبه‌سوری نیز به کنار نهر می‌آمدند. خانه انصاری: این بنا مربوط به سیف الله خان انصاری بوده است و قدمت آن با توجه به کتیبه موجود به سالهای ۱۳۳۴-۱۳۳۰ هجری قمری می رسد. قلعه اسماعیل آقا: برفراز کوهی در ۱۸ کیلومتری غرب ارومیه وحاشیه رودخانه ناز‌لوچای قرار گرفته است. این قلعه در نیمه دوم قرن ۱۹ میلادی ساخته شده و بخشی از دیوارها ومحل دیده‌بانی آن هنوزهم پا بر جاست. قلعه روستای بردوک: قلعه مستحکمی از سنگ با تامین کلیه شرایط دیده‌بانی در ۶ کیلومتری روستای بردوک بنا شده است.
کاظم داشی: قلعه کاظم داشی در دهستان انزل شهرستان ارومیه ودر کنار روستای کورچین قلعه واقع شده است. بنا به نوشته مورخین اسلامی ، هلاکو خان مغول اموال قیمتی وخزائن نفیس خودرا در این قلعه پنهان نموده بود. این قلعه در جنگ جهانی اول به مدت ۹ سال پناهگاه کاظم نامی از اهالی قوشچی و یاران وی بوده است.
قلعه دم دم: این قلعه در سال ۱۰۱۸ هجری قمری بر فراز کوهی به همین نام در ۱۸ کیلومتری جنوب غربی ارومیه ساخته شده است.
جاذبه‌های طبیعی
چشمه های معدنی زنبیل: چشمه زنبیل در ۳۶ کیلومتری شمال‌شرقی ارومیه، در شرق سپرغان و دریای دامنه شرقی کوه زنبیل در دهستان ناز لوچای واقع شده است. دریاچه ارومیه: دریاچه ارومیه در کتب پهلوی (چی چست) در شاهنامه (خنجست)، در نزهة قلو ب (دریای شور) و در آثار به جای مانده از آشوری‌ها ومادها- ریما- (دریای افول خورشید) خوانده و نوشته شده است. این دریاچه در دوره اتوسن تشکیل شده و وسعت آن در زمان کم آبی ۴۰۰۰ و در مواقع پر آبی ۶۰۰۰ کیلومتر مربع می‌باشد. آب دریاچه بی نهایت شور و میزان نمک محلول آن دو برابر اقیانوسها می‌باشد و از این جهت هیچ ماهی و نرم تنی به جز گونه سخت پوستان، و هیچ رستنی به جز جلبک‌های کبود سیانوفه در آن زندگی نمی‌کنند.به همین علت نیز آب آن هیچ وقت یخ نمی‌زند. از زمان‌های قدیم آب دریاچه ارومیه به علت املاحی که درآن محلول است، مورد توجه بیماران امراض جلدی و اطباء محل بوده است. پزشکان استفاده از آب دریاچه (مخصوصاً از لجن آن) را به بعضی از بیماران توصیه می‌کردند. دریاچه ارومیه دارای جزایر و شبه جزیره‌های متعددی است که از اهمیت توریستی قابل توجهی برخوردارند.
این دریاچه دارای ۱۰۲ جزیره کوچک و بزرگ با صخره‌های سنگی بدون سکنه (غیر از جزیره اسلامی) می‌باشد که محل تخم گذاری انواع پرندگان مهاجر و آبزی است.
جزیره کبودان : یکی از بزرگترین جزایر دریاچه ارومیه جزیره کبوران است که یک چشمه و یک قنات کوچک دارد. قسمت اعظم پوشش گیاهی آن را علف‌های کوتاه ، درختان پسته وحشی، سرو کوهی، بادام وحشی، شیر خشت و گوجه فرنگی تشکیل می‌دهد. نوع ساحل آن سنگی و ماسه‌ای است و برای شنا و ورزشهای آبی امکانات مناسبی دارد. در جزیره کبودان هزاران حیوان از نوع مختلف زیست می‌کنند که عمده ترین آنها قوچ و میش می‌باشد.
اماکن زیارتی و مذهبی استان آذربایجان غربی:
مسجد جامع: مسجد جامع ارومیه یکی از آثار کهن و قدیمی شهر ارومیه است. این مسجد وسط بازار قدیمی شهر قرار دارد و جزء اصلی بافت قدیمی به حساب می‌آید. برخی محققین را عقیده بر آن است که این بنا ابتدا آتشکده بوده است.که بعد از تسلط مسلمین ویران شده و سپس در قرن هفتم بر روی آن مسجدی ساخته شده است. مسجد سردار ارومیه: مسجد سردار یا ساعتلو در خیابان امام ودر‌امتداد راستاته غلام خان که قسمت مهمی از بافت قدیمی شهر ارومیه را شامل می‌شود، واقع است. این مسجد در عهد قاجاریه توسط عبدالصمد‌خان پدر آقا خان ، جد اعظم عظیم السلطنه سردار ساخته شده است.
مقبره امامزاده برکشلو ارومیه: بنا به روایتی این مقبره مدفن دو برادر از امامزادگان به نامهای ابراهیم و محمد است که چهار پشت آنها به حضرت امام زین العابدین(ع) می‌رسد. در عین حال به استناد اظهارات برخی معمرین این روستا، امامزاده مذکور مدفن یکی از اولاد حضرت موسی ابن جعفر(ع) است. قدمت تاریخی این مقبره از دوره زندیه یا اوایل دوره قاجاریه است.
موقعیت اقتصادی اجتماعی
این استان یکی از مناطق مستعد کشاورزی است. علاوه بر این وجود ایلات و عشایر در دامداری استان نقش قابل توجهی دارد. این استان از نظر اکتشاف و بهره‌برداری منابع معدنی نسبت به سایر استانها در وضع مطلوبی قرار ندارد. بررسی ترکیب کارگاه‌های موجود استان نیز نشان می‌دهد که دو گروه صنعتی کانیهای غیرفلزی و غذایی - داروئی در بین سایر صنایع بالاترین تعداد میزان اشتغال را دارد. از جمله معادن این استان می‌توان به معادن مصالح و سنگ‌های ساختمانی، گرانیت، میکا، زرنیخ، تالک، تراورتن، طلا، خاک نسوز و پوکه معدنی اشاره کرد.
صنايع دستى و سوغاتى‌های استان آذربايجان غربى
استان آذربايجان غربى يکى از کانون‌هاى صنايع دستى ايران محسوب مى‌شود. در اين استان انواع فرش، گليم، پارچه‌هاى دستى، صنايع چوبى تزئينى توليد مى‌شود و علاوه بر آن کارگاه‌‌هاى صابون‌سازى، شمع‌سازى و چاقوسازى نيز در سطح استان به کار مشغولند. از ميان محصولات فوق، بافته‌هاى دستى و صنايع چوبى مانند انواع مجسمه‌هاى حيوانات، انواع وسايل بازى شطرنج، تخته نرد، جعبه و ميز آرايش بانوان و انواع نقاشى روى چرم داراى معروفيت ملى است. در آذربايجان غربى، صنايع دستى شهرى و روستايى از گذشته‌هاى بسيار دور متداول بوده است. صنايع دستى شهرستان‌هاى مختلف اين استان به شرح زير مى‌باشد: در اطراف اروميه گليم، جاجيم، پيراهن‌بافى، کوزه‌گرى، سبدبافى، کيسه حمام، سجاده و بافت چادرهاى کتانى متداول است. در شهر اروميه ساخت مصنوعات چوبى رواج کامل دارد. در شهرستان مياندوآب قاليبافى، حصيربافى و کوزه‌گرى از صنايع قابل اهميت است. بخش تکاب شهرستان مياندوآب، از نواحى عمدهٔ قاليبافى آذربايجان غربى است و قالى‌هاى آن مشهور است. در ناحيهٔ مهاباد بافت جوراب‌هاى پشمى، فرش، کلاه، دوخت لباس زنانه و مردانه، پشه‌بنددوزى، جاجيم، سجاده و ساخت ظروف چوبى از چوب‌هاى جنگلى متداول است.سوغاتی
نان های سنتی بنابراین هر خانوار مسئول تهیه کردن و پخت نان مورد نیاز خود بوده است. همین امر باعث شده این بود که طیف مختلفی از نان‌های سنتی را در هر کدام از شهرها و استانها شاهد باشیم. استان آذربایجان غربی نیز از این قاعده مستثنا نبوده و نان های مختلفی مانند نان تنور چره، یخاچره، ارده، جزلد چره و تاواچره در این استان مرسوم بوده اند. امروزه برخی از از سوغاتی فروشی ها، کارگاه ها و یا مردم بومی همچنان این نوع نان ها را پخت می کنند، ولی استفاده روزانه و ثابت از آنها در میان مردم این استان دیگر رواج ندارد و تنها به عنوان سوغاتی و یا برای جنبه های تفننی مورد استفاده قرار می گیرند.
لوزانک
در میان سایر سوغاتی های آذربایجان غربی، می توان به لوزانک اشاره کرد. لوزانک یکی از شیرینی های خاص محلی در ارومیه است. این شیرینی در میان مردم محلی ارومیه به عنوان باستخ نیز شناخته می شود. برای تهیه کردن باستخ از مواد مختلفی مانند شیره انگور، نشاسته، گلاب و آب استفاده می شود. باستخ ارومیه از لحاظ ظاهری شباهت بسیار زیادی به مسقطی دارد.
نقل ارومیه
یکی دیگر از محبوب ترین و مشهورترین سوغاتی های استان آذربایجان غربی و همچنین شهر ارومیه نقل است. نقل های شهر ارومیه از دیرباز معروف بوده و به عنوان سوغاتی این شهر مورد استفاده قرار می گرفتند. فرایند تولید کردن نوع چندان پیچیده نیست.
ابتدا شکر را با استفاده از حرارت ذوب می کنند، اسانس ها و افزودنی های مورد نظر به آنها اضافه می شود و سپس مغز های مختلف مانند مغز گردو، مغز پسته، بادام زمینی و … به آنها اضافه می شود.نقل را می توان یک جایگزین بسیار مناسب برای مصرف قند دانست.
ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بخش صنعت و معدن
- تولیدکننده عمده کنسانتره سیب و انگور در کشور.
- رشته فعالیت‌های عمده صنعتی استان شامل محصولات غذائی و آشامیدنی‌ها، سایر محصولات کانی غیرفلزی و محصولات فلزی فابریکی.
- قطب معدنی کشور به دلیل وضعیت خاص تکتونیکی و ذخایر معدنی مختلف و متنوعی اعم از غیرفلزی، فلزی و معدنی.
- وجود معادن از جمله معادن مصالح و سنگ‌های ساختمانی، گرانیت، میکا، زرنیخ، تالک، تراورتن، طلا، خاک نسوز و پوکه معدنی، انواع سنگ تزئینی، نمک آبی، نمک سنگی، گچ و آهک، دولومیت، رومیت، سیلیس، پوزولان، تیتان و فسفات.
- استحصال طلا از معادن بی‌نظیر زرشوران تکاب و مرغوب‌ترین سنگ تزئینی گرانیت سبز قره‌باغ و سنگ‌های چینی و لابیرنت پیرانشهر و نقده.
- قطب سیمان کشور با ظرفیت تولید تقریبی ۴۵۲۰ هزار تن سیمان در سال و کسب رتبه ۵ در کشور.
- قطب نخست طلا با داشتن میزان زیاد ذخایر طلای شناسایی شده کشور در این استان.
- مقام سوم معادن استان از نظر تنوع ماده معدنی در سطح کشور.