صنایع دستی ایرانی
ایران به واسطه تاریخ کهن، سابقهای بسیار در تولید صنایع دستی دارد. از طرفی داشتن اقلیمهاي متفاوت باعث شده تا صنایع دستی این کشور از تنوع بالایی برخوردار باشد. فرش دستباف ایران یکی از مشهورترین آثار این حوزه است. اين اثر در شهرهای مختلف و بر اساس نقش و طرحهایی متفاوت بافته میشود.این تفاوت در دیگر تولیدات مانند گلیم، پارچه، صنایع چوبی و فلزی دیده میشود. گلیم، جاجیم، تولید ظروف مسی و نقره، سفالگری، معرق و میناکاری، خراطی، ملیله و سوزندوزی، قلمکاری، خاتمکاری، تولید محصولات مختلفی از چرم و ساخت زیورآلات با طلا و نقره از مهمترین و مطرحترین صنایع دستی ایرانی است.در یونسکو (سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد) بیش از ۶۰۰ نوع از صنایع کشورهای مختلف ثبت شده است. در این میان ۴۵۰ صنعت دستی متعلق به ایران است.به همین دلیل در آذر سال ۱۳۹۴، شهر اصفهان به عنوان شهر بینالمللی خلاق در حوزه هنرهای سنتی از سوی یونسکو انتخاب شد. این اتفاق تلاشی است برای حفظ هنرهایی که سالهاست تولید میشوند و راهی برای حفظ و بقای آنها.
انواع صنایع دستی ایرانی
تولیدات ایرانی در عرصه صنایع دستی را میتوان بر اساس جنس تولیدات و ابزارهایی که برای تولید استفاده میشود، طبقهبندی کرد.
بافتهایی با استفاده از داردار ساختاری مستطيل یا مربع شکل، از جنس چوب یا فلز است. اين وسيله برای تولید محصولاتی برای قرار دادن بر روی زمین یا به شکل تزئینی مانند فرش، گلیم، قالی، قالیچه و جاجیم مورد استفاده قرار میگیرد. این گروه مشهورترین صنایع دستی ایرانی است.
بافندگی با دستاز این دسته با عنوان نساجی سنتی هم یاد میشود که از قدیمیترین صنایع دستی ایرانی است. این کار با دستگاههایی انجام میشود که معمولا برای استفاده از آن باید دست و پا همزمان به کار گرفته شوند.زریدوزی قدیمیترین بافت با دست در ایران است که نمونههای آن از دوران ساسانی کشف شده است. تولید پارچههای مخمل، ترمه، شمد، لنگ، روتختی و روفرشی از رایجترین نمونههای این نوع از صنایع دستی ایرانی است.
رودوزیاین نوع از دوختها را روکاری هم مینامند. در این روش بدون نقشه و طرحی قبلی، با انواع نخ، نقشهایی روی پارچهها ایجاد میشود. سوزندوزی، پته دوزی، ملیله دوزی و گلابتوندوزی از نمونههای این نوع دوخت است.
سفالگریاستفاده از خاک برای تولید وسایل و ابزار روزمره از نخستین فعالیتهاي بشر است. این کار سالهاست طرفداران زیادی در کل جهان دارد. آثار سفالی هم امکان استفاده و هم جنبه تزئینی دارند. البته سرامیکسازی و طراحی بر روی سرامیک هم در همین دسته قرار میگیرد.