تاریخچه قنادی در ایران و جهان، ۱۸ دسامبر هر سال روز جهانی شیرینی کوکی و قنادی است. به همین مناسبت بد نیست کمی در مورد تاریخچه قنادی و شیرینی پزی در ایران و جهان بدانیم. یک خوراکی لذیذ و خوشمزه که در خاورمیانه آن را با شهد و عسل و انواع مغز و آجیل فراوان (انواع باقلوا و مسقطی)، در قرن ۱۸ و ۱۹ میلادی شیوههای جدیدی در پخت و قنادی بوجود آمد. با نیاز مشاغل همراه باشید تا بدانید قنادی و شیرینی پزی اولین بار چطور و کجا تولید شد.
تاریخچه قنادی در جهان
همانطور که می دانید قنادی در واقع یک هنر است که تمام کرشمه های یک هنر اصیل را در خود جای داده است. شیرینی ها به اندازه ای طعم خوبی دارند که دل کندن از آن شدنی نخواهد بود و همچنین صرف نظر کردن از آن از عهده کسی بر نمی آید اما به هرحال بسیاری از کارشناسان تغذیه مضرات مصرف بیش از حد شیرینی جات مکررا گوشزد می کنند اما چندان کسی به آن توجه نخواهد کرد.
به صراحت می توان گفت که اغلب مردم خاورمیانه علاقه زیادی به قنادی دارند به گونه ای که شیرینی های پرملات خود را که عمدتا با انبوهی از مغزها پوشانده شده اند در پایان غذا یا همراه با آن میل خواهند کرد. اروپایی ها نیز به خوردن شیرین جات همراه با صبحانه علاقه زیادی نشان می دهند و کیک های پوشیده شده از میوه های فصل و شکلات را ترجیح می دهند.
اروپایی ها انواع کیک را وارد را صنعت قنادی کردند و اگرچه به عقیده باستان شناسان تاریخچه نخستین کیک ها به دوران باستان مربوط می شود اما نخستین کیک های اسفنجی در قرن ۱۸ میلادی پخته شده و نکته جالب این است که در ابتدا برای پف کردن کیک تنها از تخم مرغ می شده است.
اما به تدریج و در سال ۱۸۵۰ پکینگ پودر برای پف کردن کیک وارد صنعت قنادی شد. در واقع کیک در زبان های مختلف اروپایی به نام های مختلفی خوانده شد به گونه ای که هلندی ها آن را Koekje و آلمانی ها Koek می خواندند.
تاریخچه قنادی در ایران باستان
شاید برایتان جالب باشد که بدانید ریشه نخستین قنادی و شیرینی ها به ایران باستان برمیگردد. اگر بخواهیم در مورد تاریخچه قنادی در ایران باستان صحبت کنیم به یک نوع کیک به نام «لاویش» میرسیم که در زمان امپراطوری ایران باستان در قرن هفتم میلادی پخته میشد و بسیار محبوب بود. کوکی، کیکهای خشک و شیرینیهای فینگر فودی که همه بر پایه آرد مثل آرد برنج یا آرد شیرینیپزی و با کره، تخممرغ و شکر و … درست میشوند از جمله شیرینیهای مشترک در سرتاسر دنیا هستند.
در دوران هخامنشی «جو» مهمترین ماده غذایی در سبد غذای مردم بود که به طرق مختلف از آن استفاده میکردند. دلیل استفاده از جو سختی و دشواری کاشت و برداشت گندم بود. ایرانیان باستان «جو» را نیمکوب کرده و با میوه و شیر مخلوط میکردند و به صورت حریره میخوردند؛ یا آن را آرد میکردند و نان و شیرینی میپختند.
در کتب تاریخی آمده زمانی که شاهان هخامنشی میخواستند از کاخ تابستانی (شوش) به تخت جمشید یا برعکس بروند خدمه کاخ به قنادان دستور میداند که پیش از ورود شاه به کاخ، نان و شیرینی را حاضر کنند.
قنادی در ایران معاصر
تاریخچه قنادی در فرهنگ غذایی ایران معاصر قدمتی طولانی دارد. پختن شیرینی به مناسبتهای مختلف از تولد و عروسی و مراسم ختم گرفته تا مهمانی و دورهمی و حتی یک مهمانی دوستانه عصرگاهی و به جز این ها مصرف آن به صورت روزانه با انواع چای و قهوه آنقدر اهمیت دارد که هر منطقهای در ایران شیرینی خاص خودش را دارد. این شیرینیها معمولا به عنوان سوغاتی آنقدر دست به دست شدهاند که حالا دیگر تمام مردم ایران میدانند قرابیه تبریزی مشهورترین قنادی ها منطقه آذربایجان شرقی است و لوزی و قنادی اتابکی مخصوص قزوینیهاست.