آذربایجان شرقی بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین استان ناحیهٔ شمال غربی ایران (آذربایجان) محسوب می‌شود. استان آذربایجان شرقی از سمت شمال به جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان، از سمت غرب و جنوب غرب به استان آذربایجان غربی، از سمت شرق به استان اردبیل و از سمت جنوب شرق به استان زنجان محدود شده‌است.
این استان دارای آب و هوای سرد کوهستانی بوده و کلّ محدودهٔ استان را کوه‌ها و ارتفاعات تشکیل داده‌اند. مساحت استان آذربایجان شرقی ۴۵٬۴۹۱ کیلومتر مربع است.
این استان، یگانه استان ایران است که با ارمنستان هم‌مرز است و همچنین تنها استان کشور است که هم با خاک اصلی جمهوری آذربایجان و هم با جمهوری خودمختار نخجوان که برون بومی متعلق به جمهوری آذربایجان است، مرز مشترک دارد.
آذربایجان شرقی استان محل اتصال دو رشته کوه مهم و اصلی کوه‌های ایران، یعنی البرز و زاگرس است و بلندترین نقطهٔ آن، قلهٔ کوه سهند است. مرکز استان آذربایجان شرقی، کلان‌شهر تبریز است. از شهرهای مهم و اقماری این استان می‌توان به مراغه، بناب مرند، اهر و میانه اشاره کرد.
استان آذربایجان رتبهٔ اول صادرات غیرنفتی در کشور را داراست. همچنین این استان امن‌ترین و کم‌جرم‌ترین استان ایران به‌شمار می‌رود.
آب و هوا
استان آذربایجان به دلیل وسعت زیاد دارای آب و هوای متنوع می‌باشد به‌طوری‌که بیشترین دمای ثبت شده در شهرهای میانه و جلفا می‌باشد که مردم این شهرها دمای ۴۵ + درجه بالای صفر را تجربه کرده‌اند و همچنین کمترین دمای ثبت شده در استان و در کلیه شهرهای ایران مربوط به بستان آباد با دمای ۴۶ – درجه زیر صفر می‌باشد. میانگین بارندگی سالیانه ۲۵۰ الی ۳۰۰ میلی‌متر می‌باشد.
زبان
زبان بومی استان آذربایجان شرقی، ترکی آذربایجانی می‌باشد. همچنین جمعیت اندکی از مردم تات نیز در استان آذربایجان غربی زندگی می‌کنند که به زبان تاتی صحبت می‌کنند.
گردشگری
جاذبه‌های طبیعی
جاذبه های گردشگری آذربایجان شرقیقلعه بابک (آتا بابک قالاسی) در کلیبر آبشار گول آخور (خاروانا) ییلاق خاروانا تالاب قوری‌گل بستان‌آباد آبگرم درمانی اوجان بستان‌آباد دره شاهیوردی بستان آباد در دامنه کوه جام سهند پارک جنگلی مره خونی سردرود
جاذبه‌های تاریخی
تپه باستانی دوزده باغیر شهر زرنق با قدمت ۶۵۰۰ ساله آرامگاه شیخ شهاب‌الدین اهری آرامگاه شیخ محمود شبستری روستای تاریخی مجارشین رصدخانه مراغه ارگ تبریز مقبرةالشعرای تبریز بازار اهر بازار تبریز بازار بزرگ میانه مسجد جامع سراب
سنگ نبشه رازلیق؛ سراب. کتیبه رازلیق سراب کوه بزقوش سراب جایگاه و قلعهٔ شهر تاریخی اوجان بستان آباد موزه مردم‌شناسی عشایر سراب کاروانسراهای تیکمه داش بستان آباد پل آجی چای تبریز پل خداآفرین کلیبر پل دختر میانه پل میانه تپه طاحونه (دیرمان تپه‌سی) در بستان آباد تپه اژدهاداشی اهر تپه امام‌چای سراب تپه عجب‌شیر تپه قره‌تپه