خوراک
خوراک
خوراک مواد غذایی است که در جوامع متفاوت به صورت خام و دستنخورده، تغییریافته یا نیمهتغییریافته برای مصرف آماده میشود. خوراک میتواند منشاء حیوانی یا گیاهی (و یا گاهی معدنی) داشته باشد، و برای رفع نیاز تغذیه یا لذت بردن مصرف شود. در گذشته جمعآوری خوراک به شیوهٔ شکار یا چیدن میوه انجام میگرفت، ولی امروزه تهیهٔ آن بیشتر با استفاده از مهارتهای کشاورزی، دامپروری، و ماهیگیری صورت میگیرد. عادات غذایی در فرهنگهای گوناگون مختلف است. اکثر جوامع با توجه به سنن و رسومشان رسمهای مخصوصی برای آشپزی و اولویتهای غذاییشان دارند. بسیاری از فرهنگها غذا و خوراک خود را توسط روشهای تدارک، شیوههای آشپزی، و تهیه غذا متنوع ساختهاند. نیاز انسان به غذا یکی از احتیاجات ذاتی یا فیزیولوژیک است که مهمترین عامل بقای زندگی و طول عمر میباشد.
این اصطلاح معمولاً به معنی محدودتری به کار میرود، که اعمال گرما به غذا برای تغییر شیمیایی طعم، بافت، ظاهر، یا خواص غذایی آن است. وقتی انسان در هزاران سال پیش آتش را کشف کرد،آشپزی ویژگی فرهنگی بسیار رایجی شد.
اکثر خوراک ها منشاء گیاهی (همچون میوهها، سبزیجات، صیفیجات، غلات و دانهها) و جانوری (مانند گوشت، شیر و فراوردههای آن، تخممرغ و عسل) دارند.
با این وجود برای تهیهٔ غذا و خوراک از گروههای دیگری همچون قارچها و باکتریها (سرکه، ماست، پنیر و …) نیز استفاده میشود. به جز مواد آلی، مواد معدنی همچون نمک و آب نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
منشاء غذایی خوراک
اکثر خوراک منشأ گیاهی (همچون میوهها، سبزیجات، صیفیجات، غلات و دانهها) و جانوری (مانند گوشت، شیر و فراوردههای آن، تخممرغ و عسل) دارند. با این وجود برای تهیهٔ غذا از گروههای دیگری همچون قارچها و باکتریها (سرکه، ماست، پنیر و …) نیز استفاده میشود. به جز مواد آلی، مواد معدنی همچون نمک و آب نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
گروههای اصلی
هرم غذایی خوراک را معمولاً به گروههای زیر تقسیم میکنند:- سبزیجات و میوهها (سرشار از الیاف غذایی و ویتامینهای مختلف به خصوص ویتامین ث)
- فراوردههای گوشتی و تخممرغ (سرشار از پروتئین و آهن)
- شیر و فراوردههای لبنی (سرشار از کلسیم، پروتئین و ویتامین ب)
- نشاسته (نان، سیبزمینی، غلات، برنج)(سرشار از کربوهیدرات، ویتامین ب، الیاف، پروتئین و مواد معدنی)
- چربیها (سرشار از لیپید، ویتامین آ، ویتامین د (خامه و کره)، ویتامین ای و اسیدهای چرب)
- قندها (سرشار از قندهای ساده)
آماده کردن املت
درحالی که بعضی از خوراک ها را میتوان به صورت خام و بدون ایجاد تغییری در آنها مصرف کرد، غذاهایی هم وجود دارند که باید برای این که طعمدار یا قابل خوردن باشند، تغییراتی در آنها باید داد.
از سادهترین این تغییرات میتوان شستن، خرد کردن و مخلوط کردن را مثال زد. بعضی غذاها نیز باید پخته شوند یا سرد شوند. ممکن است تغییراتی در آنها به منظور نگهداری، خوشطعم کردن و تزیینکردن داده شود، که بخشی از آنها به آداب و رسوم فرهنگهای گوناگون برمیگردند.
تأثیر فرهنگ و مذاهب گوناگون
رژیمهای غذایی و خوراک مختلف از مذهب و فرهنگهای تمدنهای سراسر جهان تأثیر میپذیرند. در بسیاری از فرهنگها و ادیان مصرف برخی غذاها و خوراک توصیه شده یا تابو و تابلو شمرده شدهاست. بهطور مثال، غذاهای حلال در اسلام و رژیم غذایی گیاهی در آیین جین و سیک و خیک مجاز شمرده شدهاند.
برخی افراد نیز با توجه به عقاید یا سلامتی خود غذاهایی را که مصرف میکنند محدود مینمایند. بهطور مثال، توصیه میشود افرادی که به بیماریهای قلبی-عروقی، دیابت و با چاقی مبتلا هستند از غذاهای چرب و مواد قندی و آدامس بادکنکی پرهیز نمایند.